27 grudnia to dla Polaków bardzo ważna data – wybuchu powstania wielkopolskiego. W tym roku po raz pierwszy od ponad 100 lat czcimy ten dzień jako nowe święto państwowe.
O Narodowym Dniu Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego, które wybuchło w 1918 r., pamiętali również uczniowie naszej szkoły. Już z samego rana delegacja złożona z uczniów klasy 8 a (Angelika Jankowska, Nikola Jankowska, Antoni Zmyślny) udała się na – usytuowany w lesie – cmentarz parafialny w Bralinie, by pomodlić się i zapalić znicz na grobie Edmunda Pawlaka, jednego z powstańców.
Wiemy, że w historii Ziemi Bralińskiej co najmniej cztery osoby uczestniczyły w wielkopolskim zrywie niepodległościowym. Wspomniany E. Pawlak (1900-1984) urodził się w Weronikopolu, był synem Michała i Łucji z d. Musiała, uczestniczył również w I i III powstaniu śląskim. Z kolei Ignacy Majchrzak (1900-1974), syn Wincentego i Marianny z d. Pięgieł, pochodził z Mielęcina. 20 stycznia 1919 r. jako szeregowy wstąpił do 10. kompanii 12. Pułku Strzelców Wlkp., walcząc później na odcinku ostrzeszowsko-kępińskim. I. Majchrzak zmarł w Rudzie Śląskiej i prawdopodobnie tam został pochowany.
Dużo starszy od nich Józef Dirbach (1872-1940) pochodził z Bralina. Był synem Józefa i Anieli z d. Ziętkowska. Ukończył studia medyczne we Wrocławiu, a następnie uzyskał tytuł doktora. Do oddziałów powstańczych wstąpił jako ochotnik. 10 stycznia 1919 r. zorganizował w Marysinie koło Gostynia szpital wojskowy, do którego przyjmowano pierwszych rannych pod Lesznem i Rawiczem. Potrzebującym pomocy udzielał również na polu walki. Ponadto przyczynił się do wysłania z Poznania kolumny dezynfekcyjnej do szpitala w Miejskiej Górce, dzięki czemu zapobiegł szerzeniu się epidemii duru plamistego. Organizował pomoc lekarską dla rannych w Kołaczkowicach. We wrześniu 1939 r. – również jako ochotnik – brał udział w obronie Warszawy. Po jej kapitulacji zamieszkał w Radomiu, gdzie zmarł. J. Dirbach awansowany został do stopnia podpułkownika.
Ostatni znany nam powstaniec wielkopolski to Paweł Orszulok (1877-1938), braliniak, syn Alberta i Krystyny z d. Lewek, członek polskich organizacji niepodległościowych w Niemczech i zaborze pruskim, uczestnik powstań śląskich, szef sanitarny 14. Dywizji Wielkopolskiej w wojnie z bolszewikami, komisarz plebiscytowy powiatu kluczborskiego, lekarz powiatowy w Katowicach, lekarz zaufania Spółki Brackiej w Tarnowskich Górach. Podpułkownik P. Orszulok został odznaczony Orderem Odrodzenia Polski.
Trzeba pamiętać o przeszłości, pielęgnować i rozwijać wiedzę na temat tego, co stanowi o naszej tożsamości, bo „ten kto nie szanuje i nie ceni swej przeszłości, nie jest godzien szacunku teraźniejszości ani prawa do przyszłości”. Czy wiecie, kto to powiedział? Jeśli nie, sprawdźcie.
